Leeftijd is in de IT-wereld een tweesnijdend zwaard. Enerzijds is het een sector en beroepsgroep waar leeftijdsdiscriminatie wel eens opspeelt. Anderzijds is het een uitdaging om bij te blijven. “ICT is een departement waar het probleem van de anciënniteit zich duidelijk aftekent.”
Maar laten we beginnen met onze openingsvraag: hoe zit het met de leeftijd binnen het IT-departement van een doorsnee bedrijf? Vaak is het: hoe groter de organisatie, hoe ouder de IT’ers. Start-ups trekken vaak jongere techneuten aan en zetten dikwijls de twintigers aan de knoppen.
Tip! Dit zijn de vijf snelst groeiende IT-jobs tegen 2030
Jonge IT-sector versus oudere IT-afdelingen
Ook in de IT-sector zelf zijn medewerkers relatief jong. Een outsourcinggigant als Capgemini heeft onder zijn medewerkers een gemiddelde leeftijd van 33,9 jaar, zo blijkt uit hun jaarrapport. Dat kan jonger. Indiase IT-dienstverleners zoals TCS hebben over het algemeen een wat jonger personeelsbestand met een gemiddelde leeftijd rond de 28 tot 30 jaar.
Maar bij grote mastodonten in pakweg de publieke sector of multinationals is dat anders. “Ik vraag CEO’s soms wat de gemiddelde leeftijd is in hun IT-afdeling. Bij veel corporates ligt die ver boven de 40, zelfs 45 jaar”, weet Lode Uytterschaut, die als oprichter en CEO van bedrijvenaccelerator Start it @KBC, de wereld van zowel de start-ups als die van de grote corporate organisaties goed kent. Hij schreef er recent ook een boek over: F*cking start-ups, over het tijdperk van de intrapreneur.
Vanwaar dat leeftijdsverschil?
Het is niet dat die uit de kluiten gewassen corporates niet zouden willen verjongen met hun IT-departement. “Het is een van de grootste uitdagingen van grote bedrijven”, stelt Lode Uytterschaut. “Want er zijn hopen jonge, goed opgeleide, capabele programmeurs te vinden, maar er zijn er niet zo veel die graag voor zo’n corporate willen werken”, weet hij. “In zo’n corporate structuur moeten ze namelijk rapporteren aan iemand die qua technische kennis eigenlijk zelf ondergeschikt is. Terwijl die persoon hen wel verplicht om met oude technologie aan de slag te gaan.”
Het blijft voor die klassieke organisaties een uitdaging om jongere profielen aan zich te binden. Ten minste: als vaste medewerker. “Frisse, gemotiveerde, goed opgeleide en technisch capabele programmeurs hebben meer dan genoeg mogelijkheden bij start-ups, scale-ups, honderden hippe opkomende bedrijven, of als IT consultant of CTO as a service. Ze worden van alle kanten gevraagd”, weet Uytterschaut. “Maar ze kiezen er vaak voor om te freelancen omdat dat voor variatie zorgt en het hen motiveert om bij te blijven.” En zo komen ze soms wel bij die grote bedrijven terecht, maar dan als zelfstandige of freelancer.
Daar is de vicieuze cirkel
Natuurlijk zitten er in die IT-departementen evenzeer bekwame profielen, ook al zijn die doorgaans wat ouder. Age is just a number. Toch is het niet vanzelfsprekend dat iedereen mee is met ontwikkelingen zoals Al. “Het is niet onlogisch dat iemand die twintig jaar binnen een corporate werkt, niet helemaal meer mee is met de nieuwste technologische revoluties”, oppert Uytterschaut. “ICT is een departement waar het probleem van de anciënniteit zich duidelijk aftekent.”
En dan spelen er nog zaken. Oudere werknemers zijn simpelweg te duur om te ontslaan door hun hoge anciënniteit, vult hij er aan toe. “Bovendien zijn het evenzeer de anciens die allerhande koterijen hebben aangebouwd in ERP- en andere systemen en er als enige de weg nog in vinden.”
Je kan als bedrijf ook alles overboord gooien en van nul beginnen, toch? “Dat is waarschijnlijk de meest efficiënte keuze op lange termijn en daar kun je een leger gemotiveerde programmeurs voor vinden.” Maar het is, volgens hem, vaak niet de weg die die organisaties inslaan. Waardoor die corporate IT’ers, aan de hand van deze vicieuze cirkel, tegelijk hun eigen job in stand houden. Want corporate IT is vaak ook complexe IT. “Door overnames en fusies zijn systemen vaak verbonden met op maat geschreven software. De meeste bedrijven behouden wat er is. En ze proberen door knip-, plak- en oplapwerk de boel draaiende te houden.”
Daar is de discriminatie
Maar de leeftijdsmedaille heeft ook een keerzijde. De IT-sector is niet de meest aangename sector om als werknemer ouder in te worden. “Als het gaat om leeftijdsdiscriminatie is de technologie-industrie een van de slechtste bedrijfstakken voor oudere werknemers”, is de stelling van Lyndsey Simpson, oprichter en CEO van 55Redefined Group, en een van de strijders tegen leeftijdsdiscriminatie.
Leeftijdsdiscriminatie in IT is echter een genuanceerd verhaal. Hoewel het gangbare beeld van tech-ondernemers levendige twintigers zijn, zoals een jonge Steve Jobs of Mark Zuckerberg, is de gemiddelde leeftijd van startende hightech-ondernemers 43 jaar, zo merkte Simpson recent nog op in een post op LinkedIn. “Maar als je een oudere kandidaat bent die een carrière in de technologiesector wil starten of hervatten en je wilt geen eigen bedrijf beginnen, dan zijn de mogelijkheden schaars”, oppert ze.
Daar is de payback time
Volgens Simpson is in de wereldwijde software- en internetindustrie gemiddeld minder dan 4 procent van de werknemers ouder dan 55 jaar. Oudere werknemers worden uit de technologie-industrie verdreven, maar de toepassingen die ze hebben gemaakt en onderhouden natuurlijk niet. Terwijl hun jongere vervangers, volgens haar, simpelweg niet de training, opleiding en ervaring hebben om die vaardigheidskloof te dichten die nodig is voor het onderhouden van legacy-technologie.
In sommige organisaties of in sectoren, zoals voor mainframe computing, maken bedrijven een echte crisis door. “Bedrijven worden gedwongen om oudere, ervaren professionals in te huren op freelance- of consultancy-basis, met dagtarieven om u tegen te zeggen.” Waardoor net die vaak oudere IT’ers zich aanmelden om de rekening te presenteren. Letterlijk dus.