De rol van de IT-manager of CIO is fundamenteel veranderd. Waar vroeger de focus vooral lag op het draaiende houden van systemen, is hij of zij vandaag een spilfiguur in digitale transformatie, innovatie en waardecreatie. Die verantwoordelijkheid vertaalt zich in tal van zorgen die hen – letterlijk – uit hun slaap houden. Of wat dacht je van deze tien?
Toen de Britse voormalige premier Harold Macmillan werd gevraagd wat de grootste uitdaging was voor een staatsman, antwoordde hij: ‘Events, dear boy, events‘.
Hetzelfde geldt voor CIO’s, want het is waarschijnlijk één van de zaken die een CIO’s uit zijn slaap houdt. Cyberaanvallen zijn niet meer zeldzaam of hypothetisch; ze zijn dagelijkse kost geworden. Dat maakt cybersecurity tot een permanente bron van stress. CIO’s (Chief Information Officers) willen met hun bedrijf bijvoorbeeld niet in het nieuws komen met een datalek.
Tel daarbij nog onverwachte crisissen – van systeemstoringen tot energieperikelen in je datacenter – en je bent wel even zoet. Want je kunt dan wel verantwoordelijk zijn voor een heuse digitale transformatie, uiteindelijk kijkt iedereen naar jou als CIO als er iets hapert.
Data en data-soevereiniteit
Databeleid en databeheer zijn eveneens een aanhoudende bekommernis. “Over welke data beschikt een organisatie allemaal? En waar bevindt ze zich? Wie mag en moet er toegang toe krijgen? Hoe kunnen we onze data veilig delen met andere partijen?”, weet Ann Guinée, Operations Lead van Beltug, de organisatie van professionele IT-gebruikers.
Hierbij komt ook data soevereiniteit steeds meer op de agenda. Het gaat dan niet alleen om juridische compliance, maar ook om strategische controle over bedrijfskritische gegevens in een internationale en geopolitieke context.
Kansen en risico’s rond AI
De opkomst van artificiële intelligentie biedt ongeziene mogelijkheden, maar zorgt ook voor hoofdbrekens. Veel CIO’s vragen zich af of hun organisatie klaar is op het vlak van datakwaliteit, infrastructuur en governance. De snelle vooruitgang in AI verhoogt de druk om data om te zetten in waardevolle inzichten.
Tegelijk worden de risico’s van AI steeds concreter. Want het is vooral de botsing tussen AI-innovatie en beveiligingsrisico’s die veel CIO’s zorgen baart. Zeker ook omdat ze met de opmars van AI ook in een nieuwe fase van shadow IT zijn aanbeland: velen gebruiken die AI-toepassingen op eigen houtje. “Bijkomend rijst de vraag met welke data AI-modellen kunnen worden getraind en hoe dat op een veilige manier kan gebeuren”, vult Ann Guinée van Beltug aan. “Dit versterkt nog de nood aan een goede IT-governance.”
Innovatie voor de business
CIO’s worden geacht het voortouw te nemen in innovatie, en tegelijk realistisch te blijven. Maar het gevoel iets te missen loert altijd om de hoek. Hierdoor voelen ze een constante druk om voorop te blijven. “CIO’s moeten technologie aanwenden om klantbeleving te verbeteren, efficiëntie te verhogen en zelfs nieuwe inkomsten te genereren”, zegt Savi Thethi, partner technologie en transformatie bij EY, op CIO.com. De innovatie die van hen wordt verwacht is er dus niet enkel op technisch- maar zeker ook op zakelijk niveau.
Door dit alles zijn CIO’s continu bezig met hun positie in het grotere geheel. Want de toekomst vraagt meer dan technologische expertise; Ze moeten als leider ook inspireren, richting geven en strategisch denken. Geen sinecure in een landschap dat elke dag verandert.
Change management ondersteunen
CIO’s zijn doorgaans technologische experts, maar de menselijke factor blijft moeilijk. Want hoe meer een project mensen raakt, hoe meer politiek en weerstand. Want verandering vraagt draagvlak, en dat bouw je niet met code.
Wie technologie wil laten slagen, moet dus evenveel investeren in change management binnen de organisatie als in technische uitvoering. En dat betekent vaak dus ook netwerken, mensen overtuigen en allianties sluiten.
Kosten beheersen
Dit is een eeuwige zorg voor CIO’s: het bereiken van alle doelstellingen die ze hebben voor hun IT-afdeling en dat zonder budgetoverschrijdingen. “Wat wij de laatste tijd van heel wat CIO’s hebben gehoord, is dat hun IT-budgetten zijn gekrompen. Of op zijn minst gelijk blijven”, bevestigt Geert Hendrickx van outsourcing-adviseur S-Square. Meer doen met hetzelfde is dus het advies.
Er is bovendien een voortdurende druk om de operationele kosten van technologie te optimaliseren en tegelijkertijd te focussen op groei-initiatieven. “Het in evenwicht brengen van kostenefficiëntie met innovatie en strategische investeringen is een delicate en voortdurende taak voor CIO’s”, beaamt Hendrickx.
IT-talent vinden, motiveren én behouden
De war for talent is voor IT-managers dagelijkse realiteit. Talent vinden, behouden en laten groeien is cruciaal én complex, zeker in een omgeving waar thuiswerk per definitie primeert. Ook dat vergt een specifieke manier van leidinggeven.
Je moet dat people management bovendien bewerkstelligen in een context waar IT-talent niet enkel schaars is, maar de loonkosten ook hoog. Met name omdat bepaalde fiscaal interessante regelingen voor IT-profielen, zoals de auteursrechten, intussen zijn afgebouwd. “Werkgevers probeerden dit gedeeltelijk op te vangen door andere vergoedingen, zoals forfaitaire onkostenvergoedingen en maaltijdcheques”, stelt Wouter Beuckels, senior manager bij HR-adviseur Hudson. “Maar deze maatregelen blijken vaak ontoereikend om het totale verlies te dekken.” Met als gevolg dat de bedrijven veel minder marge hadden en hebben voor loonsverhogingen.
Relaties met leveranciers
De moderne IT-organisatie is grotendeels uitbesteed, wat betekent dat CIO’s niet alleen technologie beheren, maar ook de relaties met de leveranciers en die liggen vaak complex. Ze moeten voortdurend evalueren of leveranciers hun beloftes nakomen, van SLA’s tot softwarelicenties. Maar dat vraagt tijd, energie en vaak ook diplomatie. En als leveranciers falen, ligt de verantwoordelijkheid immers nog altijd bij de CIO.
Het groeiende ecosysteem van leveranciers en partners die een CIO ondersteunen, verandert ook de dagelijkse taken van de functie, benadrukt Diane Carco, president en CEO van managementadviesbureau Swingtide, op TechTarget. “CIO’s moeten zich realiseren dat ze de grootste afdeling voor leveranciersbeheer in het bedrijf leiden”, aldus Carco, die zelf een voormalige CIO is.
Vendor lock-in
Ook vendor lock-in vormt een toenemende zorg voor CIO’s en IT-managers omdat organisaties vaak steeds dieper verstrikt raken in die ecosystemen van technologieleveranciers, wat zowel hun strategische bewegingsvrijheid als hun onderhandelingspositie bij contractvernieuwingen beperkt.
Deze kwetsbaarheid wordt versterkt door de consolidatie in de tech-industrie en de verschuiving naar allesomvattende cloudplatforms en ‘as-a-service’ modellen, waarbij leveranciers soms doelbewust drempels opwerpen voor interoperabiliteit. “Vandaag heeft minder dan 5 procent van de cloudcontracten een goede overstap- en uitstapclausule”, stelt Claude Rapoport, voorzitter van Beltug, recent. “De meeste bedrijven hebben geen idee hoe ze hun gegevens kunnen terugkrijgen, hoe lang dat duurt en wat het kost.”
Waarde aantonen en die communiceren
CIO’s staan onder druk om niet alleen waarde te leveren, maar ook om die waarde duidelijk te maken aan de rest van het bedrijf. “CIO’s moeten ervoor zorgen dat de IT-strategie is afgestemd op de algemene bedrijfsdoelstellingen”, zegt Savi Thethi, partner bij EY. En de grootste persoonlijke barrière voor veel CIO’s is, volgens hem, het meten én communiceren van technologische waarde.
Kortom, CIO zijn in 2025 betekent balanceren op een slappe koord tussen innovatie en risico, tussen mensen en technologie, tussen kosten en waarde. CIO’s staan centraal in het succes van hun organisatie, maar die centrale rol komt met een gigantische verantwoordelijkheid.
En dat goed voor elkaar hebben, staat (helaas) niet altijd gelijk met gerust op beide oren slapen.