Op 2 november 2016 is het honderd jaar geleden dat de Nederlandse computerpioneer Aad van Wijngaarden (1916-1987) werd geboren.In 1952 bracht hij de allereerste automatische rekenmachine, de ARRA uit. Het Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) herdenkt dit feit met publicatie van een boek en een expositie over de Nederlandse computergeschiedenis. De expositie is vanaf 4 november op aanvraag te zien. Het jaar 2016 werd al eerder uitgeroepen tot ‘Van Wijngaadenjaar’.
ARRA
Het boek ‘Geheugentrommels’ vertelt het verhaal van de vroegste Nederlandse computers. In de bijbehorende expositie in het CWI zijn zeldzame computeronderdelen en een aantal bijzondere objecten uit het boek te bekijken zoals zeldzame, verloren gewaande onderdelen van de ARRA. Het topstuk is een originele Enigma uit de Tweede Wereldoorlog.
De computerpionier Aad Van Wijngaarden was destijds hoofd van de rekenafdeling van het Mathematisch Centrum, de voorloper van het CWI. Hij stond aan de wieg van de computer in Nederland. Van Wijngaarden was van onschatbare waarde voor het CWI en de introductie van de computer in Nederland. De pionier legde ook de basis voor alle hedendaagse mainstream programmeertalen. Hij wordt gezien als één van de grondleggers van de informatica in Nederland.
Bouwen aan de eerste computer van Nederland
In het boek beschrijft auteur, computerliefhebber en verzamelaar Erik Verhagen hoe het ooit begon. De schrijver was in staat de hand te leggen op originele documenten en beeldmateriaal. Het is voor het eerst dat deze technische ontwikkeling zo specifiek is uitgewerkt en met veel materiaal dat nog niet eerder is gepubliceerd.
Van Wijngaarden had als hoofd van het Mathematisch Centrum een groot aandeel in de bouw van een automatische rekenmachine. De machine kwam gereed in 1952 en kreeg de naam ARRA (Automatische Relais Rekenmachine Amsterdam). Dit was de allereerste Nederlandse computer. De ‘Rekenmeisjes’ die deze machine destijds bedienden, zijn de programmeurs van nu. Met de opvolgers van de ARRA werd gerekend aan het ontwerp van de Fokker Friendship F-27 en de inrichting van nieuwe telefooncentrales voor PTT.
Expositie
Het boek ‘Geheugentrommels’ van Erik Verhagen is nu verkrijgbaar voor 19,95. Het boek kan besteld worden via de website van CWI. Bezoeken van de expositie bij het Centrum Wiskunde & Informatica is mogelijk op afspraak.