Oudere beleggers worden soms nog zwetend wakker. Vooral na dromen over Landis, WOL en KPNQwest. De gouden toekomst van internet bleek in 2000 kwetsbaar. Is er een parallel met de adoptie van GenAI? Beleven we een nieuwe zeepbel?
Vandaag is het World Wide Web Day. Het is 33 jaar geleden dat de Engelse computerwetenschapper Tim Berners-Lee het internet introduceerde. ‘De elektronische snelweg’ heette het in Nederland. Het was de start van een enorme hype op de aandelenbeurs. Dit, terwijl bedrijven en consumenten in eerste instantie slechts met moeite hun weg vonden op de digitale infrastructuur. Er ontstond een zeepbel.
Parallellen tussen de zeepbellen
De internetzeepbel duurde ongeveer vijf jaar, van de eerste massale investeringen tot de uiteindelijke ineenstorting. Tijdens de jaren ‘90 zagen we een groot aantal internetstartups met astronomische beurswaarderingen, vaak zonder solide bedrijfsmodellen. In maart 2000 piekte de NASDAQ op 5.048 punten, waarna de markt instortte en de index tegen oktober 2002 bijna 80% van zijn waarde verloor. De AEX liet een vergelijkbaar beeld zien.
Als we de tijdlijnen naast elkaar leggen, dan is te zien dat zowel de internetzeepbel als de hype rond GenAI een vergelijkbaar patroon volgen. Een patroon van doorbraken, snelle groei en enorme investeringen. Investeerders storten geld in AI-bedrijven en -startups, vaak met een onzeker inkomstenpotentieel. Bedrijven proberen snel te lanceren en zullen soms ook falen. De mogelijke piek van (opgeblazen) verwachtingen ligt om de hoek, waarna een periode van desillusie zal volgen.
De piek over maximaal drie jaar
Het exacte moment waarop een zeepbel barst is moeilijk te voorspellen vanwege de vele variabelen. Maar als het patroon van de internetzeepbel wordt gevolgd en ervan uitgegaan wordt dat de GenAI-hype rond 2021 echt momentum en investeringen kreeg, kan men een schatting maken. GenAI-experts zelf schatten dat we de piek van de verwachtingen tussen 2025 en 2027 bereiken.
Volgens Emile Kragten, Manager Data & AI bij IG&H: “Ondanks het onvermijdelijke falen van sommige producten, zullen op de achtergrond de onderliggende AI-technieken steeds beter worden. Denk bijvoorbeeld aan nauwkeurigheid en verwerkingstijd, waardoor specifieke oplossingen beter haalbaar worden.” Gartner schat dat in 2027 50% van de GenAI-modellen specifiek zal zijn voor een branche of bedrijfsfunctie – vergeleken met slechts 1% in 2023.
De ontwikkeling van de GenAI-hype geplaatst op de tijdlijn van de internetzeepbel volgens ChatGPT. Afbeelding gegenereerd via ChatGPT met GPT-4o.
Wat onze generatieve toekomst in petto heeft
Uit een onderzoek van IG&H onder 71 bedrijven blijkt dat die in de nabije toekomst vooral geïnteresseerd zijn in het verkennen van gebieden waar GenAI medewerkers ondersteunt bij het opstellen van eerste concepten van documentatie, het automatiseren van repetitieve taken of het doen van voorstellen voor beslissingen.
GenAI-technologieën beloven veel. Zoals het weer een jaar vooruit perfect voorspellen en alle talen in de wereld begrijpen met real-time vertaling. En natuurlijk ook volledig autonome zelfrijdende auto’s en logistieke netwerken. En we kunnen straks met dieren communiceren en medicijnen op maat maken voor de individuele patiënt door de vormen van 3D-eiwitten beter te voorspellen. Maar ja: Minister President Wim Kok liet zich eind jaren 90 ontvallen dat we dankzij inernet nooit meer een recessie zouden meemaken.
Ethiek en regelgeving
In tegenstelling tot de internethype profiteert de GenAI-golf van meer volwassen technologie en markten, samen met een grotere nadruk op ethiek en regelgeving. Naarmate AI naadlozer in ons leven wordt geïntegreerd, zal het van vitaal belang zijn om te bepalen wanneer we AI (niet) gebruiken. Althans: dat verwacht Kragten.
“Er komt meer aandacht voor ethische AI en meer transparantie in automatisering. Voor bepaalde dingen zal er altijd een mens aan te pas moeten komen. We kunnen de impact op dit moment overschatten, gezien de snelheid van de ontwikkeling en de relatief langzamere implementatie voor de bredere samenleving. Tegelijkertijd onderschatten we waarschijnlijk de langetermijn impact van GenAI,” legt Kragten uit.